KENNISBANK
Kennisbankmenu
Zelfbeheerformule
Wat is de beste manier om een buurthuis of speeltuin in zelfbeheer te runnen, besturen of beheren? In dit kennisbankartikel geven we voorbeelden en delen de werkwijze van andere locaties in zelfbeheer.
Er is niet één manier om een buurtlocatie te runnen. Veel zelfbeheerde locaties zijn gestart vanuit een behoefte, vraag of noodzaak. Al doende kwamen ze tot een eigen zelfbeheerformule die past bij hun visie, plek en buurt.
Tegelijkertijd verandert met de tijd wat nodig is of werkt. Het vraagt aanpassingsvermogen. Een goede zelfbeheerformule is dan ook organisch. Gelukkig kunnen we wel van elkaars voorbeelden leren en elkaar inspireren. Zo hoeft niet elke zelfbeheer locatie het wiel opnieuw uit te vinden.
Activiteiten en bereik
Veel zelfbeheerde locaties hebben een open inloop op vaste tijden. Bij een speeltuin is dat vanzelfsprekend; bij buurthuizen hangt het er van af of de locatie een huiskamer heeft. In dat laatste geval wordt er ook wel eens een ouderensoos/senioreninloop georganiseerd. Daarnaast organiseren veel buurtlocaties hun eigen activiteiten: evenementen, cultuur, spel en sport, of samen eten. Tot slot is er meestal ook ruimte voor buurtbewoners om hun eigen activiteiten te organiseren, en/of verhuur van ruimtes voor activiteiten of voor vaste diensten voor de buurt.
Afhankelijk van hoe groot het initiatief is kan zo’n buurtlocatie veel bezoekers trekken. De grotere buurthuizen binnen Dwarsverband kunnen wel 500 bezoekers per maand hebben.
Financiering
Locaties in zelfbeheer hebben over het algemeen geen winstoogmerk en willen hun activiteiten laagdrempelig aan de buurt aanbieden. Een belangrijk aspect van het zelfbeheer is het genereren van eigen middelen waarmee de locatie “z’n eigen broek kan ophouden’. Sommigen verhuren ruimtes, maken baromzet, of verkopen tickets voor bepaalde activiteiten. Hiermee verwerven ze enige eigen inkomsten. Daarnaast wordt vaak gebruik gemaakt van subsidies en fondsen. Veel leden van Dwarsverband maken gebruik van Utrechtse gemeentesubsidies onder de regeling Vrijwillige Inzet voor Elkaar zoals de subsidie Welzijnsaccomodatie in Zelfbeheer. Enkele ontvagen ook middelen uit Sociale Prestatie en Dagondersteuning, of het Initiatievenfonds. Sommigen hebben ook donaties van bijvoorbeeld kerken of bedrijven, financieel, in ondersteuning door menskracht of spullen. Enkele locaties draaien zelfs helemaal zonder subsidies! Wil je eens in contact met een locatie die juist ondernemend is en zelf inkomsten maakt? Of die helemaal zonder subsidie draait? We koppelen jullie graag.
Zelf aan de slag: op werkbezoek
Tijdens een werkbezoek kun je een kijkje nemen in de keuken van een andere locatie. Kijk eens rond op onze ledenpagina of houd je oren en ogen open tijdens een van onze bijeenkomsten: bij welke zelfbeheerde locatie zou jij inspiratie willen opdoen?
Maak een afspraak om met een groepje beheerders en bestuurders van jouw locatie op bezoek te gaan. Organiseer een rondleiding met daarna ruimte om vragen te stellen en verder met elkaar in gesprek te gaan.
Onderwerpen en thema’s die tijdens een werkbezoek veelal besproken worden zijn: verhuur, vrijwilligers, rechtsvorm, bestuur, inkomstenstromen, beheer, activiteiten, betrekken van de buurt en communicatie.
Uit het Dwarsverband
Wij kunnen je koppelen aan een ander lid, en/of verder ondersteunen. Kijk ook eens of er nog bijeenkomsten gepland staat op onze agenda waar je contacten kan opdoen of ervaringen kan uitwisselen!
Hieronder staan verslagen van enkele werkbezoeken die binnen Dwarsverband zijn georganiseerd. De verslagen zijn puntsgewijs weergegeven zodat je er snel de belangrijkste informatie eruit kunt filteren.
Podium Oost werkbezoek
Nieuw Rotsoord werkbezoek
3Generatiecentrum werkbezoek
De Boeg werkbezoek
Fort Vreeswijk werkbezoek
In 2020 deed Dwarsverband een enquête onder de leden over hun zelfbeheerformule, dit zijn de belangrijkste uitkomsten:
Dwarsverband – Wat opvalt in de enquête zelfbeheerformule (2020, pdf)