Bewonersinitiatieven onmisbaar in sociale basis
De ‘sociale basis’ vormt het fundament van een sterke gemeenschap, waarin mensen samen zorgdragen voor hun omgeving en elkaar ondersteunen. De gemeente wil over dit onderwerp in gesprek en maakte hiervoor een praatplaat. Die vind je onderaan deze pagina.
Binnen de sociale basis speelt zelfbeheer een cruciale rol: bewoners nemen zelf het initiatief om gemeenschappelijke ruimtes en activiteiten te organiseren. Maar hoe werken de gemeente en bewonersinitiatieven optimaal samen om deze basis te versterken? In dit artikel onderzoeken we de rol van zelfbeheer in de sociale basis en hoe gemeente en bewoners elkaar kunnen ondersteunen om een veerkrachtige en betrokken gemeenschap te creëren.
Door: Rosa Koenen
Sociale basis
De gemeente rept vaak over de ‘sociale basis’. Maar wat houdt het nu precies in? En waarom is het belangrijk voor bewonersinitiatieven?”
De term ‘sociale basis’ komt uit het sociale beleid. Het verwijst naar het netwerk van mensen en voorzieningen die samenwerken om een sterke, ondersteunende gemeenschap te creëren.” De speeltuinen en buurthuizen in zelfbeheer zijn hier een belangrijk onderdeel van.
Zelfbeheer gaat over het samen organiseren, onderhouden en besturen van een gemeenschappelijke ruimte. Het gaat over gezelligheid, zelfredzaamheid en geeft eigenaarschap van bewoners aan hun buurt. Het is dus veel meer dan zorg alleen. Zelfbeheer geeft bewoners regie en eigenaarschap over hun buurt of wijk. Deze plekken zijn kraamkamers voor het ontwikkelen van democratische vaardigheden, want hoe doe je dat: samen zorg dragen voor een plek in zelfbeheer? Een succesvolle plek zorgt ervoor dat mensen elkaar beter kennen en meer verbonden zijn, wat weer leidt tot een sterkere en gezondere buurt.
Het belang van sociale basis voor bewonersinitiatieven
Binnen een gezonde sociale basis werken bewoners (initiatieven), zorgorganisaties en de gemeente Utrecht nauw samen. “Er is een grote overlap in hun doel, al benoemen ze het allen in een eigen taal. ‘Voor de mensen in de wijk” of “de sociale basis en vrijwillige inzet voor elkaar”. Gelukkig wordt er al veel en goed samengewerkt binnen de sociale basis. Maar wat is er nodig voor een betere samenwerking? Die vraag wordt steeds vaker gesteld, binnen de gemeente, de zorg en de beweging van het gemeenschapsgericht werken.
Gelijkwaardige partnerschap
Dwarsverband benadrukt het belang van gelijkwaardige partnerschappen tussen bewonersinitiatieven, de gemeente en andere betrokkenen. In deze samenwerking wordt idealiter ruimte geboden voor initiatieven die van onderaf ontstaan, waarbij bewoners zelf aan het roer staan in het vormgeven van hun leefomgeving. Dit vraagt ruimte voor experiment, voor open eindjes en voor domein overstijgend werken. Want het echte leven past niet in domeinen. De gemeente speelt daarbij een ondersteunende rol: niet als controleur, maar als facilitator die middelen en kennis beschikbaar stelt voor initiatieven vanuit de gemeenschap. Bewonersinitiatieven brengen vitaliteit en daadkracht op lokaal niveau. Ze nemen initiatief, adviseren en voeren plannen uit die de buurt direct ten goede komen. Om die bewonersinitiatieven echt te kunnen horen helpt het om aan te sluiten op hun plek en moment. Dat vraagt souplesse. Daarnaast staan bewonersinitiatieven sterker als zij zich vereniging, zoals het Utrechtse zelfbeheer doet in het Dwarsverband. En landelijk ook gebeurt binnen bijvoorbeeld het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve Bewoners (LSA). Gezamenlijk laat de bewonersbeweging een stem horen met een duidelijk geluid..
Praat mee
De gemeente ontwikkelde een praatplaat om de Utrechtse sociale basis inzichtelijker te maken. Wat ons betreft is het een heldere plaat die laat zien welke partijen een rol spelen in de stad. ‘Denk met ons mee’ staat in grote letters op de plaat. Als Dwarsverband denken we graag mee vanuit het zelfbeheer over hoe de sociale basis kan worden versterkt, met name voor en door het zelfbeheer, ook met het oog op de bezuinigingen en de groei van de stad. Tegelijkertijd moedigen we de gemeente ook aan om meer de wijken in te gaan en te luisteren naar de ervaringen en kennis die de bewonersbeweging al biedt. Ben je raadslid en ben je benieuwd naar wat het zelfbeheer voor de stad kan betekenen? Of hoe het zelfbeheer kijkt naar de ontwikkelingen in het sociaal domein? Neem contact met ons op! We heten je graag welkom op locatie voor gesprek!
Ben je een initiatief in zelfbeheer en heb je ideeën of wil je meer weten over de praatplaat? We horen graag van je! We zijn bereikbaar via info@dwarsverbandutrecht.nl
- GROEN: Zelfbeheer valt onder “gemeenschappelijke sociale basis” hier valt informele zorg onder (handje helpen, stichting present, humanitas, NIZU, etc) en ook welzijn onder Vrijwillige Inzet voor Elkaar zoals het zelfbeheer
- PAARS: Basis Zorg: Buurtteam is niet onderdeel van de sociale basis, maar basis zorg.
- BLAUW: Institiutionele Sociale Basis: organisaties die draaien op professionals zoals de Bibliotheek, DOCK, JOU, Sport Utrecht, U-Centraal.
- ROOD: de Geemeente, heeft verschillende taken en is op verschillende plekken zichtbaar in de kaart (bijvoorbeeld opdrachtgever bij instititionele) en bij gemeenschappelijke is de rol faciliterend.
- GEEL: is individuele sociale basis is voor individu. Geen gemeenschappelijke voorziening